Mục lục
Oracle là gì?
Oracle đóng vai trò là cầu nối giữa on-chain và off-chain (hay giữa các smart contract và thế giới bên ngoài). Oracle cung cấp dữ liệu từ thế giới thực cho các hệ sinh thái Web 3.0 bao gồm: dữ liệu giá, thanh toán online, nhiệt độ từ cảm biến, kết quả của các giải đấu thể thao,…
Ví dụ:
Giá là một trong những dữ liệu mà Oracle cung cấp. Với một số nền tảng lending, họ cần phải biết chính xác giá của một token để định giá token đó trong việc vay/cho vay và thanh lý tài sản. Nhiệm vụ của Oracle lúc này sẽ tổng hợp giá từ nhiều sàn giao dịch khác nhau. Sau đó gởi đến nền tảng lending đó. Quá trình này sẽ được thực hiện liên tục để đảm bảo tính minh bạch và chính xác của dữ liệu.
Tầm quan trọng của Oracle
Thế kỷ 21 với sự bùng nổ của Big data và AI, Oracle là một phần không thể thiếu khi đóng vai trò là cầu nối dữ liệu cho các blockchain và truy xuất tương tác với thế giới bên ngoài. Các blockchain sử dụng Oracle sẽ có khả năng mở rộng cao và linh hoạt hơn. Ngoài ra, các ứng dụng phi tập trung sử dụng Oracle sẽ kết nối được với hầu hết các API để dễ dàng thu thập, xác minh dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ:
- Dữ liệu biến động giá của các đồng token/coin để đảm bảo tính công bằng và chính xác trong các giao dịch vay/cho vay, thanh lý tài sản.
- Tỷ giá hối đoái cho các thị trường OTC.
- Tỷ lệ thế chấp và thanh khoản cho các sàn giao dịch phi tập trung (DEX).
Phân loại blockchain Oracle
Oracle phần cứng và phần mềm
Software Oracle
Software Oracle (Oracle phần mềm) sẽ có nhiệm vụ xử lý một số dữ liệu real-time như nhiệt độ, giá cả hàng hóa, chuyến bay hoặc chuyến tàu bị hoãn…sau đó trích xuất thông tin cần thiết và chuyển vào smart contract.
Hardware Oracle
Hardware Oracle được thiết kế để thu thập thông tin từ các thiết bị vật lý như máy quét mã vạch, cảm biến điện tử,…và cung cấp cho smart contract.
Oracle gửi và nhận
Inbound Oracle
Inbound Oracle là loại Oracle có nhiệm vụ nhận dữ liệu từ các nguồn bên ngoài tới các smart contract, thường được sử dụng trong các giao dịch tự động.
Outbound Oracle
Ngược lại với Inbound Oracle, các Outbound Oracle sẽ gửi thông tin từ các smart contract ra bên ngoài.
Oracle tập trung và phi tập trung
Centralized Oracle
Các Centralized Oracle (Oracle tập trung) được kiểm soát bởi một tổ chức và là nhà cung cấp thông tin duy nhất cho các blockchain. Việc chỉ sử dụng một nguồn thông tin có thể khá rủi ro vì tính hiệu quả của smart contract sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào tổ chức kiểm soát Oracle đó. Chính sự tập trung này sẽ khiến các Centralized Oracle có nguy cơ bị tấn công cao hơn.
Decentralized Oracle
Các Decentralized Oracle (Oracle phi tập trung) sẽ thu thập thông tin từ nhiều nguồn bên ngoài, làm tăng độ tin cậy của các dữ liệu được cung cấp. Smart contract có thể truy vấn nhiều Oracle để xác định tính hợp lệ và chính xác của dữ liệu, nhờ vậy các Decentralized Oracle được cho là đáng tin cậy hơn.
Những dự án blockchain Oracle nổi bật
Chainlink
Chainlink là một trong những dự án tiên phong trong lĩnh vực Oracle. Chainlink cung cấp cơ sở dữ liệu từ thế giới thực cho các smart contract thông qua Oracle phi tập trung. Một trong những dịch vụ phổ biến nhất của Chainlink đó là tổng hợp giá, sử dụng các node để cung cấp dữ liệu off-chain cho on-chain.
Năm 2021 là một năm cực kỳ thành công của Chainlink với số lượng dự án thuộc hệ sinh thái Chainlink đã vượt hơn 1000 cùng nhiều bước tiến vượt bậc khác. Mong rằng trong năm 2022, Chainlink sẽ vẫn mạnh mẽ và giữ vững vị trí “anh cả” ở mảng blockchain Oracle.
Band Protocol
Band Protocol là giao thức Oracle chạy trên blockchain Cosmos. Dự án đem đến khả năng truy cập và xác minh các dữ liệu bên ngoài blockchain của dApp. Mục tiêu dài hạn mà giao thức đang theo đuổi là tạo ra một “mạng Internet cho các blockchain”.
Band nổi tiếng nhờ giải pháp Oracle dành cho cross-chain. Dữ liệu đầu vào của Band đều là các nguồn đáng tin cậy từ nhiều bên độc lập. Những người sở hữu token BAND sẽ được tham gia vào quá trình quản trị của giao thức.
API3
API3 là giao thức kết nối dApp với các thư viện API khác nhau, cho phép các smart contract có thể truy xuất, trao đổi và xác minh dữ liệu với thế giới bên ngoài. API3 có thể tương thích khá tốt với các ứng dụng dApp, giúp các lập trình viên tiết kiệm được kha khá thời gian và chi phí trong việc xây dựng ứng dụng.
Ngoài ra, API3 dự định cho phép các nhà cung cấp API vận hành các node của riêng họ để tiết kiệm chi phí và rút ngắn quá trình kết nối rườm rà mà các blockchain Oracle đang gặp phải.
Kết luận
Lĩnh vực Oracle vẫn còn trong giai đoạn phát triển, nhưng tiềm năng của Oracle được xem là khá lớn trong tương lai khi Web 3.0 đang dần bùng nổ trở thành trend mới. Mong rằng qua bài viết, bạn có thể đúc kết được một số kiến thức về Oracle.
>> Xem thêm: TVL (Total Value Locked) và vai trò của TVL trong lĩnh vực DeFi.
>> Xem thêm: Gieo Hạt Tài Chính, trải nghiệm khoá học MIỄN PHÍ.
