Hôm trước mình đã chia sẻ về phần 1 của chủ đề “Đầu tư Crypto nên hiểu biết về phân loại các đồng stablecoin trên thị trường – phần 1”, để hiểu rõ hơn về phần nội dung trong bài này, các bạn vui lòng đọc hết phần 1 trước nhé. Khi đã đọc hết phần 1 rồi, mình mời các bạn đọc tiếp phần 2 để nắm rõ hết những nội dung về stablecoin mà mình chia sẻ.
Mục lục
Phân loại Stablecoin
Stablecoin thuật toán (Algorithmic Stablecoin)
Mô hình của loại stablecoin này rất sáng tạo khi đồng stablecoin loại này giữ giá trị bằng cách tự động tăng giảm nguồn cung thông qua mint và đốt liên tục các token thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào tài sản thế chấp.
Những stablecoin tiêu biểu của loại này là: UST, FRAX, USN, USDD, Neutrino USD (USDN)…
UST
Tiêu biểu nhất phải kể đến UST khi gần đây đồng stablecoin này đã mất peg và sụp đổ gây chấn động lớn cho thị trường crypto.
TerraUSD (UST) là đồng stablecoin thuật toán và phi tập trung của blockchain Terra. Để duy trì mức peg $1 thì UST đã áp dụng thuật toán như sau: Đồng UST có thể được mint với giá $1 bằng việc đốt LUNA và UST cũng có thể được đốt để chuyển đổi trở lại LUNA với giá $1 bất cứ khi nào.
Cụ thể hơn, khi nguồn cung UST bị thiếu hụt khiến cho giá đồng này bị đẩy lên trên $1 (ở đây mình lấy ví dụ $1.05), thì những người giao dịch chênh lệch giá (arbitrageur) có thể đốt lượng LUNA có giá trị $1 để mint 1 UST và sau đó lấy 1 UST đang có giá $1.05 mua lại LUNA, từ đó mang lại lợi nhuận $0.05 với rủi ro rất thấp.
Nếu điều này được lặp đi lặp lại thì nguồn cung của UST sẽ tăng lên và dần cân bằng mức độ cung cầu từ đó duy trì mức peg tại $1. Trong khi đó việc đốt LUNA liên tục thì sẽ giảm cầu của đồng này và dẫn tới việc tăng giá của LUNA.
Còn khi UST mất peg và giá bị đẩy xuống dưới $1, ở đây mình lấy ví dụ là $0.95, thì sẽ có hai cách thức giao dịch chênh lệch giá để đưa UST về mức ban đầu:
Cách A: Mua UST ở giá $0.95 và chờ giá tăng trở lại $1. Nhà giao dịch sẽ thu về $0.05 khi giá UST trở lại mức peg $1.
Cách B: Đốt 1 UST để lấy lượng LUNA giá trị $1, sau đó bán LUNA lấy các đồng stablecoin không bị ảnh hưởng như USDT, USDC… rồi lấy lượng stablecoin đấy mua lại UST đang có giá $0.95. Như vậy nhà giao dịch sẽ có ngay $0.05 lợi nhuận.
Kết quả của cả hai cách trên là sức mua UST sẽ tăng và đẩy giá UST trở lại mức $1.
FRAX
Khác với UST, FRAX hoạt động theo mô hình bán thuật toán. Cụ thể, Frax Finance sở hữu hệ thống token kép – FRAX và Frax Shares (FXS). Trong đó FRAX là một stablecoin được neo giá trị ở mức 1 USD và FXS hoạt động như một token tiện ích, được sử dụng để đúc FRAX khi giá của FRAX tăng trên 1 USD.
Tỷ lệ thế chấp và thuật toán phụ thuộc vào giá thị trường của stablecoin FRAX. Nếu FRAX được giao dịch ở mức trên 1 USD, giao thức sẽ giảm tỷ lệ tài sản thế chấp. Nếu FRAX được giao dịch ở mức dưới 1 USD, giao thức sẽ tăng tỷ lệ tài sản thế chấp.
Tỷ lệ tài sản thế chấp đối với 1 FRAX thường là 75 xu USDC và 24 xu FXS. Token FXS cũng hoạt động như một kho lưu trữ giá trị dưới thế chấp bị dư thừa. FRAX cũng có chức năng mua lại và tái thế chấp ở trong giao thức của nó, giúp tăng và duy trì giá trị neo lại của token và đồng thời đốt token FXS.
USN
Gần đây blockchain NEAR vừa ra mắt DAO Decentral Bank cùng với đồng stablecoin của riêng mình là USN. Khác với UST, USN duy trì mô hình bán thuật toán khi giữ giá bằng cơ chế thay đổi nguồn cung đồng thời được thế chấp kép bởi token NEAR và USDT.
Mô hình ổn định giá của USN:
Thông qua giao dịch chênh lệch giá on-chain: Khi USN mất peg, lượng chênh lệch giá sẽ được khai thác cho đến khi USN quay trở lại mức neo giá của nó:
Nếu tỷ giá USN/NEAR giao dịch dưới $1, USN sẽ được mua từ một sàn giao dịch (ví dụ: ở mức 0.99 USD) để đổi lấy giá trị $1 NEAR thông qua hợp đồng on-chain.
Nếu tỷ giá USN/NEAR giao dịch trên $1, NEAR sẽ được đổi thành USN theo tỷ lệ 1:1. Sau đó, USN có được sẽ được bán trên một sàn giao dịch (ví dụ: với giá 1.01 USD).
Thông qua quỹ dự trữ USN: USN được bảo đảm kép bằng lượng NEAR và các stablecoin khác với tổng giá trị lớn hơn số USN đã được mint. Số tài sản bảo đảm này sẽ nằm trong quỹ dự trữ USN.
Quỹ dự trữ sẽ được quản lý bởi Decentral Bank như một hội đồng tiền tệ (Currency Board) để đảm bảo rằng số tài sản thế chấp luôn có giá trị lớn hơn số USN đang lưu hành.
Khi USN được mint hoặc burn, NEAR và các stablecoin khác trong Quỹ dự trữ cũng sẽ đồng thời tăng hoặc giảm với số lượng tương ứng.
Việc này nhằm mục đích bảo vệ USN khi thị trường chuyển biến xấu. Lúc đấy Decentral Bank có thể dùng tài sản đảm bảo để mua lại số USN đã mint để giúp USN duy trì mức peg $1.
Lời kết
Với thị trường Crpyto luôn có những cơ hội đột biến rất lớn nhưng cũng luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, sự sụp đổ của terra có lẻ là một dấu ấn lịch sử khó quên nhất của cộng đồng Crypto. Thế nên, điều chúng ta cần chuẩn bị trước khi đầu tư không phải là vốn mà là kiến thức, sự hiểu biết và tầm nhìn. Khi có hiểu biết có kiến thức thì các bạn sẽ biết cách đầu tư an toàn, hạn chế rủi ro xuống mức thấp nhất. Trong đầu tư, giữ được tiền cũng xem như là đã kiếm được tiền.
>> Xem thêm: Cẩm nang bảo vệ tiền cho người mới đầu tư Crypto.
>> Xem thêm: Gieo Hạt Tài Chính, trải nghiệm khoá học MIỄN PHÍ.
