Mục lục
DeFi là gì?
DeFi (Decentralized Finance) là nền tài chính phi tập trung (hay tài chính mở) mà trong đó, các tổ chức, thị trường hay các công cụ tài chính được quản lý phi tập trung.
Nói dễ hiểu hơn, DeFi tận dụng sức mạnh của Blockchain là phi tập trung và minh bạch để tạo nên 1 nền tài chính mở, mà trong đó mọi người đều có thể truy cập và sử dụng nó ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào mà không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả.
Trong DeFi luôn đi kèm với “Non-Custodial”, tức là không uỷ thác. Cũng nhờ vào đặc điểm này của DeFi mà chúng ta thường gọi nó là Open Finance hay tài chính mở.
Các sản phẩm, dự án trong DeFi
Trong DeFi, cũng gồm các hoạt động tương tự như CeFi. Chúng có thể là gửi tiết kiệm, cho vay, đi vay, các giao dịch, các lệnh chuyển khoản, nợ, thanh toán hóa đơn,…
Và thay vì được xử lý thông qua 1 bên thứ 3 trung gian, thì các hoạt động đó được diễn ra trên Smart contract của blockchain.
CeFi là gì?
CeFi (Centralized Finance) là tài chính tập trung, trong đó các thành phần như tổ chức, thị trường giao dịch hay các công cụ đều được quản lý tập trung.
Trái với DeFi, CeFi luôn đi kèm với cụm từ “custodial” hay uỷ thác, tức là các tài sản, sản phẩm, dịch vụ trong tài chính sẽ được uỷ thác cho tổ chức nào đó.
Một số hình thức CeFi trong thị trường tài chính truyền thống:
Trong CeFi, tất cả những hình thức kể trên, đều hoạt động, tương tác với nhau thông qua 1 bên thứ 3. Các hoạt động có thể là gửi tiết kiệm, cho vay, đi vay, các giao dịch, các lệnh chuyển khoản, nợ lương, thanh toán hóa đơn,… Bên thứ 3 đó có thể là ngân hàng trung ương, chính phủ, thế chế tài chính, hay 1 thế lực lớn nào đó.
Ưu điểm của CeFi
- Quen thuộc, dễ tiếp cận.
- Được pháp luật & thể chế bảo vệ.
Nhược điểm của CeFi
- Phải thông qua bên thứ 3 trung gian.
- Chi phí cao.
- Vấn đề về tính minh bạch.
- Không dành cho tất cả mọi người.
Các dự án CeFi trong Crypto
- Các sàn giao dịch tập trung: Coinbase, Binance, OKEx, Huobi.
- Các hình thức lending & Borrowing: Nexo, Celcius, Constant.
- Các đồng Stablecoin 1.0: USDT, USDC, PAX, HUSD, GUSD.
Hạn chế rất lớn của nền tài chính truyền thống đó là tính tập quyền hay tập trung quyền lực. DeFi chính là giải pháp cho việc này.
Phân biệt CeFi vs DeFi
Sự khác biệt lớn nhất giữa tài chính truyền thống và tài chính phi tập trung chính là tính uỷ thác.
Trong tài chính truyền thống hay Traditional Finance: Các tổ chức, thị trường & công cụ tài chính luôn tồn tại trung gian có quyền lực tập trung. Trong khi đó, DeFi tận dụng sức mạnh của Blockchain là tính minh bạch và phi tập trung để loại bỏ các trung gian này. Cụ thể:
- Chính phủ hay ngân hàng (CeFi) sẽ được thay thế bằng các các blockchain phi tập trung.
- Các tài sản của CeFi sẽ được thay thế bằng các token nằm trong hệ sinh thái của Blockchain và chúng phi tập trung.
Nhiệm vụ của DeFi là cung cấp quyền truy cập tới các dịch vụ tài chính cho người dùng ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào chỉ cần họ có Internet --> Điều này thể hiện tính mở đặc trưng của DeFi.
Thực tế DeFi đã và đang phát triển rất nhanh, tất cả các sản phẩm, dịch vụ gì trong CeFi đều có thể được thay thế bằng các ứng dụng DeFi.
Với mình, DeFi chính là ứng dụng thiết thực & tận dụng được nhiều nhất sức mạnh của blockchain (tính phi tập trung).
Bản chất của DeFi
DeFi chính là ứng dụng thiết thực nhất của blockchain. Nó tận dụng được các ưu điểm của blockchain. Bao gồm:
- Tính phi tập trung (Decentralized).
- Tính phân tán (Distributed).
- Tính minh bạch (Transparent).
Như vậy, DeFi cũng kế thừa các tính chất từ Blockchain:
Tính chất của DeFi:
- Tính phi tập trung – Decentralized.
- Không cần sự cho phép – Permissionless.
- Không cần đặt sự tin tưởng mà vẫn đảm bảo an toàn – Trustless.
- Tính minh bạch – Transparent.
- Không cần ủy thác – Self-Custody.
So sánh DeFi vs CeFi kể trên, bạn sẽ thấy ngay việc DeFi loại bỏ được bên thứ 3 trung gian của CeFi (có được việc này dựa vào các tính chất nêu trên của DeFi).
Smart Contract của Blockchain với vai trò là bên thứ 3 trong DeFi. Bên thứ 3 trong DeFi lúc này không phải là các tổ chức, ngân hàng, hay chính phủ (những người có thể kiểm soát chúng ta) mà Smart contract của Blockchain sẽ đảm nhận vai trò đó.
Tìm hiểu thêm các thành phần trong DeFi, tại đây.
>> Channel cập nhật thông tin Crypto mỗi ngày, tại đây.
